Phân bố
Kể từ tháng 3 năm 2020, bệnh hậu ấu trùng trong suốt TPD được phát hiện trên diện rộng ở một số trại giống tôm thẻ chân trắng (P. Vannamei) tỉnh Quảng Đông và Quảng Tây, sau đó vào tháng 4 năm 2020 bệnh mới này bắt đầu lây lan sang các vùng nuôi tôm chính ở phía bắc Trung Quốc thông qua vận chuyển tôm hậu ấu trùng (PL).
Bệnh hậu ấu trùng trong suốt ảnh hưởng đến tôm thẻ chân trắng giai đoạn hậu ấu trùng từ 4 đến 7 ngày tuổi (PL4 ~ PL7) với khả năng lây nhiễm rất nặng. Thông thường, tỷ lệ mắc bệnh của đàn có thể lên đến 60% vào ngày thứ hai (sau lần đầu tiên quan sát thấy những cá thể bất thường) và trong những trường hợp nghiêm trọng có thể lên đến 90-100% vào ngày thứ ba. Tôm bị bệnh hậu ấu trùng trong suốt có các dấu hiệu lâm sàng giống nhau như: gan tụy nhợt nhạt hoặc không màu và đường tiêu hóa trống rỗng, làm cho cơ thể trở nên trong suốt và mờ đi; do đó, những cá thể bị bệnh này được nông dân địa phương đặt tên là “ấu trùng trong suốt” hoặc “ấu trùng thủy tinh”.
Nguyên nhân
Ying Zou và cộng sự 2020 đã lấy mẫu tôm bị bệnh TPD để sàng lọc mầm bệnh và xét nghiệm PCR chỉ ra rằng tôm bị TPD không phải là các mầm bệnh đã biết như: vi rút hội chứng đốm trắng (WSSV), vi rút gây bệnh hoại tử cơ quan tạo máu và cơ quan lập biểu mô (IHHNV), VAHPND, SHIV, vi rút đầu vàng (YHV), vi rút gây hội chứng Taura (TSV) và vi rút gây bệnh hoại tử cơ (IMNV). Những kết quả này cho thấy TPD có thể do một mầm bệnh mới xuất hiện gây ra.
Phân tích trình tự gen 16S rRNA cho thấy tất cả 10 chủng có ưu thế bao gồm JS20200428004-2 thuộc chi Vibrios có mức độ tương đồng cao với V. parahaemolyticus (99,93%). Việc xác định thêm phân loại vi khuẩn được thực hiện bằng kỹ thuật MLSA cho thấy chủng JS20200428004-2 là chủng gần nhất với V. Parahaemolyticus.
Phân tích khả năng gây bệnh của V. Parahaemolyticus trong thử nghiệm thử thách chỉ ra rằng các dấu hiệu lâm sàng điển hình tương tự như các dấu hiệu của TPD tại trang trại. Sự khởi phát và tiến triển của bệnh trong thử nghiệm thách thức cũng như tỷ lệ tử vong tương tự tôm bị TPD nuôi trong trang trại. Do đó, V. parahaemolyticus mới ( Vp -JS20200428004-2) được suy luận là tác nhân gây bệnh hậu ấu trùng trong suốt TPD.
Tác nhân gây bệnh mới cho thấy độc lực cao đối với tôm thẻ giai đoạn hậu ấu trùng và có thể gây ra những thay đổi mô bệnh học cấp tính, nghiêm trọng ở gan tụy và ruột giữa của tôm.
Triệu chứng
Dấu hiệu lâm sàng của tôm nhiễm TPD
Gan tụy và đường tiêu hóa của tôm hậu ấu trùng nhợt nhạt và không màu (ảnh a bên dưới). Số lượng lớn các cá thể tôm hậu ấu trùng bị chìm xuống đáy bể nuôi do bệnh gây ra sự giảm sút khả năng bơi lội.