Kỹ thuật trộn khoáng và vitamin vào thức ăn không bị hao hụt

Việc bổ sung khoáng chất và vitamin vào khẩu phần ăn của vật nuôi là vô cùng quan trọng. Tuy nhiên, nếu không áp dụng đúng kỹ thuật, khoáng – vitamin có thể bị hao hụt nghiêm trọng trong quá trình trộn, bảo quản hoặc cho ăn, từ đó làm giảm hiệu quả sử dụng, tốn kém chi phí và ảnh hưởng đến sự phát triển của vật nuôi.

Tầm quan trọng của khoáng – vitamin trong thức ăn chăn nuôi

Khoáng và vitamin là những vi chất tuy chỉ cần một lượng nhỏ nhưng đóng vai trò then chốt trong quá trình trao đổi chất, tăng trưởng, sinh sản và tăng cường miễn dịch của vật nuôi.

Vitamin giúp thúc đẩy quá trình tổng hợp protein, điều hòa enzyme, chống stress và hỗ trợ các phản ứng sinh hóa trong cơ thể.

Khoáng chất (như Ca, P, Mg, Zn, Cu, Fe, Se…) cần thiết cho cấu trúc xương, chức năng thần kinh, sinh sản và bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây bệnh.

Trong điều kiện nuôi công nghiệp, vật nuôi khó có thể nhận đủ lượng khoáng – vitamin cần thiết từ thức ăn tự nhiên. Do đó, việc bổ sung thông qua thức ăn là giải pháp cần thiết.

Những nguyên nhân gây hao hụt khoáng – vitamin khi trộn vào thức ăn

Dù đã bổ sung vào thức ăn, nhưng khoáng – vitamin vẫn có thể bị mất đi hoặc không được vật nuôi hấp thụ tốt do các nguyên nhân sau:

Tác động của nhiệt độ: Một số vitamin như vitamin C, A, E rất dễ bị phân hủy ở nhiệt độ cao, đặc biệt là khi chế biến thức ăn viên bằng phương pháp ép nhiệt.

Tác động của ánh sáng và oxy: Vitamin dễ bị oxy hóa khi tiếp xúc với ánh sáng hoặc không khí, dẫn đến mất hoạt tính.

Tương tác giữa các vi chất: Một số khoáng và vitamin có thể tương tác với nhau làm giảm sinh khả dụng, ví dụ: sắt (Fe) có thể oxy hóa vitamin C, canxi (Ca) cạnh tranh hấp thu với kẽm (Zn).

Phân bố không đều khi trộn: Nếu kỹ thuật trộn không đúng cách, vi chất dễ bị vón cục hoặc không phân bố đều trong khối thức ăn, khiến vật nuôi không nhận được đủ liều lượng khuyến cáo.

Bảo quản không đúng cách: Nhiệt độ, độ ẩm và ánh sáng đều có thể làm giảm chất lượng khoáng – vitamin trong thức ăn nếu không được bảo quản đúng tiêu chuẩn.

Kỹ thuật trộn khoáng – vitamin đúng cách để giảm hao hụt

Để đảm bảo hiệu quả sử dụng và giảm hao hụt các vi chất trong thức ăn, cần áp dụng các nguyên tắc sau:

Sử dụng dạng vi bọc (encapsulation)

Đối với những loại vitamin dễ phân hủy như vitamin C, A, E, nên chọn loại có công nghệ bao vi (microencapsulated), giúp bảo vệ hoạt chất khỏi nhiệt độ, ánh sáng và oxy. Điều này đặc biệt quan trọng khi trộn vào thức ăn ép viên.

Trộn theo thứ tự từ ít đến nhiều

Để tránh hiện tượng vi chất không phân bố đều, nên áp dụng phương pháp trộn theo cấp độ:

Trộn khoáng – vitamin với một lượng nhỏ thức ăn (premix) → trộn tiếp với khối lượng thức ăn lớn hơn → trộn đều lần cuối với toàn bộ lượng thức ăn.

Có thể sử dụng máy trộn dạng trục vít ngang hoặc máy trộn cánh đảo để tăng tính đồng đều.

Trộn cùng chất kết dính

Một số cơ sở trộn vi chất vào thức ăn bằng cách hòa tan vào dầu cá hoặc chất kết dính (molasses, gelatin…) để:

Giúp bám dính tốt hơn trên bề mặt viên thức ăn.

Giảm phân tán ra môi trường nước.

Hạn chế vi chất bị rửa trôi trong nước ao.

Trộn và sử dụng ngay trong ngày

Nên trộn khoáng – vitamin ngay trước khi sử dụng và chỉ nên trộn đủ lượng cho một lần ăn. Không nên trộn sẵn để dùng trong nhiều ngày vì sẽ làm giảm chất lượng vi chất theo thời gian.

Một số lưu ý trong quá trình bảo quản

Bảo quản premix (hỗn hợp khoáng – vitamin chưa trộn vào thức ăn) trong bao kín, nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh sáng trực tiếp.

Nhiệt độ kho chứa không vượt quá 30°C, độ ẩm dưới 60%.

Sử dụng premix trước hạn sử dụng in trên bao bì, tránh dùng hàng tồn kho lâu ngày.

Kỹ thuật trộn khoáng – vitamin vào thức ăn tưởng đơn giản nhưng lại đòi hỏi sự hiểu biết và tuân thủ quy trình nghiêm ngặt để đạt được hiệu quả tối đa. Việc thực hiện đúng kỹ thuật không chỉ giúp giảm hao hụt, tiết kiệm chi phí mà còn góp phần nâng cao năng suất, chất lượng vật nuôi, đặc biệt trong điều kiện chăn nuôi thâm canh và nuôi thủy sản quy mô lớn. Bà con cần chủ động tìm hiểu và áp dụng các phương pháp trộn phù hợp để đảm bảo vật nuôi phát triển khỏe mạnh, tăng trưởng nhanh và đạt năng suất cao.