Bột nhuyễn thể (Euphausia superba) được đánh giá là nguồn protein dồi dào, thích hợp làm thức ăn cho động vật thủy sản khi chứa tới 33% –55% protein và astaxanthin, giúp tạo màu sắc cho nhiều loài cá và tôm.
Ngoài ra, chúng còn được ứng dụng như một phụ gia kích thích sự thèm ăn của các loài nuôi thủy sản.
Bột nhuyễn thể không chỉ tác động lên sinh trưởng của tôm…
Gần đây, một nghiên cứu được thực hiện bởi Viện Nuôi trồng Thủy sản nước lợ Ấn Độ (ICAR) và Aker BioMarine đã đưa ra kết luận rằng bột nhuyễn thể chứa các thành phần dinh dưỡng (axit béo n-3, phospholipid, cholesterol và astaxanthin) giúp tăng cường hiệu quả sử dụng thức ăn và tăng tỷ lệ sống cho tôm thẻ chân trắng.
Nghiên cứu được thực hiện trong vòng 8 tuần, ghi nhận những kết quả như sau:
Tôm được cho ăn 6% bột nhuyễn thể trong khẩu phần ghi nhận tăng trọng cao nhất, khẩu phần ăn này cũng cho thấy hàm lượng axit béo đa không bão hòa (PUFAs) n-3 cao hơn. Tỷ lệ sống của tôm tăng lên đáng kể ở các nhóm được cho ăn bổ sung 4% và 6%. Đối với khẩu phần ăn 2% bột nhuyễn thể có chứa 12% bột cá cho thấy biểu hiện của các gen liên quan đến kích thích hệ miễn dịch trong gan tụy của tôm.
Dựa vào kết quả trên Tiến sĩ Ambasankar, ICAR nhận định: “Khi bột cá được bổ sung với lượng từ 4 đến 6% bột nhuyễn thể, hiệu suất tăng trưởng tăng lên và tỷ lệ sống được cải thiện, từ đó đưa chúng tôi đến kết luận rằng bột nhuyễn thể là một chất bổ sung khả thi vào bột cá trong thức ăn của tôm”.
Trong một nghiên cứu khác của Nunes và cộng sự, 2019 đã so sánh hiệu quả tăng trưởng của tôm thẻ khi bổ sung các loại bột khác nhau vào khẩu phần ăn chứa 3% bột cá. Kết quả chỉ ra bột nhuyễn thể giúp kích thích tăng trưởng và tỷ lệ sống cao nhất, sau đó lần lượt là khẩu phần ăn bổ sung bột mực, bột gan mực, bột đầu tôm.
… mà còn nhiều loài động vật thủy sản khác
Dựa trên những nghiên cứu và thử nghiệm được ghi chép bởi các nhà khoa học từ Aker BioMarine, tiến sĩ Kaur nêu rõ: “Bột nhuyễn thể có tác dụng trong việc nâng cao hiệu suất sử dụng thức ăn và hiệu suất tăng trưởng, do đặc tính dẫn dụ của nó, chỉ với 8-10% bột nhuyễn thể, cho tôm, cá trong 10-12 tuần là đủ để thấy được sự khác biệt trong hiệu suất tăng trưởng.
Điển hình, astaxanthin có trong bột nhuyễn thể có thể giúp cải thiện sắc tố và chất lượng thịt cá hồi ở mức 10-15%. Bên cạnh đó, nó cũng giúp nâng cao chất lượng thịt bằng cách tăng độ chắc của thịt và giảm độ mềm, bở. Từ 10-15% bột nhuyễn thể trong khẩu phần ăn của động vật thủy sản có lợi cho gan và ruột, do các phospholipid, EPA và DHA trong nhuyễn thể giúp làm giảm việc tích tụ chất béo, hạn chế tình trạng viêm gan và ruột”.
Khó khăn và thách thức
Bột nhuyễn thể đã được sử dụng trong thức ăn thủy sản trong nhiều thập kỷ. Nó có thể làm tăng nguồn dinh dưỡng cho bột cá cũng như thay thế một số thành phần đắt tiền khác trong thức ăn nuôi trồng thủy sản.
Điều đáng nói chính là bột nhuyễn thể không được coi như một nguồn protein thông thường hoặc như một chất tương tự bột cá, mà chúng được xem là một chất phụ gia trong thức ăn chăn nuôi, chỉ thích hợp bổ sung vào một nguồn thức ăn để làm tối ưu nguồn dinh dưỡng.
Công đoạn thu hoạch nhuyễn thể và làm thành bột cũng rất khó khăn, tốn kém. Euphausia superba có kích thước rất nhỏ và mỏng manh, cần phải di chuyển xa bờ để đánh bắt, mặc dù chúng được tìm thấy trên toàn thế giới, nhưng giống lớn nhất và được ưa chuộng về mặt thương mại lại tập trung ở Nam Đại Dương xung quanh Nam Cực.
Mặt khác, vào năm 2019, một cuộc khảo sát được thực hiện bởi Ủy ban Bảo tồn Tài nguyên Sinh vật Biển Nam Cực (CCAMLR), Tổ chức Quản lý Nghề cá Khu vực Nam Đại Dương (RFMO) đã xác định rằng đánh bắt nhuyễn thể ở khu vực Nam Đại Tây Dương, Nam Băng Dương ước tính sinh khối khoảng 62,6 triệu tấn. Việc thu hoạch được cho là ảnh hưởng lớn đến hệ sinh thái ở vùng Nam Cực.
Tiến sĩ Nordrum, phụ trách bán hàng của Aker BioMarine cũng thừa nhận những hạn chế đi kèm với việc thu hoạch nhuyễn thể ở Nam Đại Dương. Một số quy định được đưa ra nhằm bảo vệ những nguồn lợi này, RFMO quy định giới hạn thu hoạch ở mức 10% sinh khối, CCAMLR đã đặt mức đánh bắt giới hạn chỉ 1% đối với nhuyễn thể Nam Cực để đảm bảo các yêu cầu về bảo vệ nguồn lợi và cân bằng sinh thái.
Tóm lại, kết quả từ nghiên cứu cho thấy tiềm năng ứng dụng bột nhuyễn thể vào chế biến thức ăn trong nuôi trồng thủy sản, đáp ứng nhu cầu của vật nuôi, đồng thời, tối ưu hóa chi phí thức ăn, giá thành sản xuất và lợi nhuận cho người nuôi. Đồng thời, nên đánh bắt một cách có kế hoạch và hiệu quả, hạn chế tác động xấu đến hệ sinh thái nói chung.
