Tuyệt đối không để tàu cá Việt Nam khai thác hải sản bất hợp pháp ở nước ngoài

Truy tố các vụ việc khai thác hải sản bất hợp pháp 

Trong việc ngăn chặn và chống lại hoạt động khai thác hải sản bất hợp pháp (IUU), Bộ Quốc phòng sẽ chủ trì phối hợp với các tỉnh, thành phố ven biển thuộc trung ương và các ban, bộ, ngành liên quan để thực hiện các biện pháp mạnh mẽ và kiên quyết. Mục tiêu là không để xảy ra tình trạng tàu cá Việt Nam khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài. Ngoài ra, cũng cần tăng cường giáo dục, tuyên truyền, đồng thời nâng cao kỷ luật và kỷ cương trong xử lý các hành vi vi phạm.

Bộ Công an cần khẩn trương củng cố hồ sơ và đưa ra truy tố các vụ việc môi giới, móc nối đưa tàu cá và ngư dân Việt Nam đi khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài để đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật. Đồng thời, cần phối hợp với các ban, bộ, ngành liên quan để tháo gỡ khó khăn và vướng mắc trong xử lý, kiên quyết điều tra, truy tố và xét xử các tổ chức và cá nhân vi phạm. 

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đang tiếp tục tổ chức các Đoàn công tác để kiểm tra, đôn đốc, và hướng dẫn các địa phương thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU. Họ cũng sẽ đón và làm việc với Đoàn Thanh tra EC, đặc biệt là phối hợp và hỗ trợ các địa phương trong việc đón và làm việc với Đoàn Thanh tra EC để đạt được kết quả tốt nhất. 

Trong quá trình Đoàn Thanh tra EC thực hiện công tác tại Việt Nam, chúng ta sẽ tận dụng mọi cơ hội để giải thích và chứng minh cho Đoàn Thanh tra EC hiểu rõ hơn về hoàn cảnh và điều kiện của ngành thủy sản Việt Nam, sự quyết tâm của Chính phủ, và nỗ lực của các cơ quan liên quan của Việt Nam trong chống khai thác IUU. Vì vậy, chúng ta hy vọng Đoàn Thanh tra EC sẽ có ý kiến ủng hộ gỡ cảnh báo Thẻ vàng trong đợt thanh tra lần này. 

Chúng ta sẽ tiếp tục nghiên cứu và hoàn thiện thể chế và chính sách để đảm bảo hoạt động khai thác thủy sản được phát triển bền vững, ổn định sinh kế của người dân được đảm bảo và phù hợp với tình hình thực tế phát triển ngành thủy sản bền vững theo định hướng giảm khai thác thủy sản và tăng nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là nuôi biển. 

Theo dõi và giám sát chặt chẽ các tàu cá hoạt động trên biển 

Các Ủy ban nhân dân của các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ven biển cần phối hợp chặt chẽ với Bộ Quốc phòng và các ban, bộ, ngành có liên quan để thực hiện các biện pháp mạnh mẽ và kiên quyết, nhằm ngăn chặn tình trạng tàu cá địa phương khai thác hải sản không hợp pháp trong vùng biển nước ngoài. Ngoài ra, cần gắn trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp và lực lượng chức năng với kết quả thực hiện. 

Để đạt được mục tiêu này, các ban ngành địa phương cần phối hợp chặt chẽ với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để tiến hành kiểm tra toàn diện tất cả các tàu cá, và thu thập thông tin về số lượng tàu đã đăng ký, đăng kiểm, cấp phép; số lượng tàu chưa đăng ký, đăng kiểm, cấp phép hoặc đã hết hạn; các tàu hoạt động trên địa bàn ngoài tỉnh; các tàu chưa lắp đặt thiết bị VMS... Điều này giúp sàng lọc và phân loại để đảm bảo theo dõi và giám sát toàn bộ hoạt động của các đội tàu, và xử lý các trường hợp vi phạm theo quy định pháp luật, đặc biệt là đối với các tàu cá 3 không. 

Cần tiến hành theo dõi, giám sát chặt chẽ hoạt động của các tàu cá trên biển, đảm bảo tuân thủ quy định bật thiết bị VMS khi tham gia khai thác hải sản. Đồng thời, cần chỉ đạo các lực lượng thực thi pháp luật, cơ quan và đơn vị liên quan mở các đợt cao điểm tuần tra, kiểm tra, kiểm soát và xử phạt các vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản. Trong đó, cần tập trung xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài, vi phạm quy định về VMS để đảm bảo tăng số lượng các vụ việc được xác minh và xử lý. 

Tổ chức cần thực hiện nghiêm quy định quản lý tàu cá, hoàn thành 100% đăng ký, đăng kiểm và cấp giấy phép khai thác thủy sản. Ngoài ra, cần cập nhật đầy đủ dữ liệu về tàu cá vào Cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (VNFishbase) để đảm bảo số liệu thống nhất tại báo cáo của địa phương và trên VNFishbase. 

Cần kiểm soát chặt chẽ việc tàu cá ra vào cảng, xuất/nhập bến; giám sát sản lượng thủy sản khai thác khi bốc dỡ qua cảng và đảm bảo 100% tàu cá cập cảng chỉ định. Cần giám sát 100% sản lượng thủy sản khai thác để đảm bảo tính chính xác và đầy đủ cho quản lý và điều hành hoạt động thủy sản. 

Ngoài ra, cần tuân thủ nghiêm quy định về xác nhận, chứng nhận và truy xuất nguồn gốc; xử lý nghiêm các tổ chức và cá nhân cố tình hợp thức hóa hồ sơ các lô hàng xuất khẩu sang thị trường châu Âu để đảm bảo quản lý chặt chẽ và giảm thiểu các rủi ro trong hoạt động xuất khẩu. 

Cần bố trí đầy đủ nguồn lực, bao gồm nhân lực, kinh phí và trang thiết bị cho các lực lượng chức năng liên quan tại địa phương để thực hiện công tác chống khai thác thủy sản trái phép. Đồng thời, cần bố trí cán bộ có năng lực, trình độ, tinh thần trách nhiệm và được hưởng cơ chế, chính sách, chế độ đãi ngộ, động viên, khen thưởng phù hợp. 

Cần thường xuyên tiến hành thanh tra, kiểm tra và kiểm điểm nghiêm túc, xử lý trách nhiệm tổ chức và cá nhân không hoàn thành chức trách, nhiệm vụ được giao. Khẩn trương thành lập Kiểm ngư địa phương theo quy định của Luật Thủy sản và các văn bản hướng dẫn liên quan. Đồng thời chấm dứt việc thu mua, chế biến và xuất khẩu các sản phẩm thủy sản không có nguồn gốc rõ ràng. 

Hội Nghề cá Việt Nam, Hiệp hội Cá ngừ Việt Nam, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cùng các doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu thủy sản cần tiếp tục hỗ trợ Chính phủ trong việc chấm dứt các hành vi liên quan đến khai thác thủy sản trái phép. 

Cần phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng để điều tra, xác minh và xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân và doanh nghiệp thủy sản liên quan đến hành vi khai thác trái phép. Cần tuyên truyền, vận động và giáo dục cho các tổ chức, cá nhân và doanh nghiệp liên quan đến lĩnh vực thủy sản về các quan điểm chỉ đạo của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ trong công tác chống khai thác thủy sản trái phép. 

Các ban, bộ, ngành, địa phương, cơ quan, đơn vị và tổ chức, cũng như cá nhân có liên quan, chúng ta cần thực hiện một cách nghiêm túc chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước để phát triển kinh tế biển bền vững, bảo vệ môi trường đại dương và hệ sinh thái biển, tạo ra sinh kế bền vững cho cộng đồng ngư dân ven biển, và đồng thời bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc. 

Cộng đồng ngư dân ven biển phải đảm bảo tuân thủ chính sách, pháp luật và nghĩa vụ quốc tế trong việc bảo vệ môi trường biển trong nước và quốc tế, chống khai thác IUU nhằm bảo vệ lợi ích của chính mình. 

Chúng ta cần tiếp tục tổ chức thực hiện nghiêm túc các ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, của Trưởng Ban Chỉ đạo Quốc gia về IUU liên quan đến chống khai thác IUU, để chuẩn bị đón và làm việc với Đoàn Thanh tra EC để đạt kết quả tốt nhất. Đồng thời, chúng ta cần đảm bảo minh bạch, trung thực, kịp thời tiếp thu và giải trình trên tinh thần hợp tác, hữu nghị, đề nghị phía EC chia sẻ điều kiện và nỗ lực của Việt Nam trong việc chống khai thác IUU, nhằm sớm gỡ cảnh báo Thẻ vàng. 

Chính quyền địa phương, đặc biệt là cấp cơ sở (xã/phường/thị trấn), cần nâng cao tinh thần trách nhiệm và quyết tâm hành động trong việc chống khai thác IUU. Đồng thời, cần kiểm điểm và xử lý trách nhiệm của người đứng đầu chính quyền các cấp, các sở, ban, ngành và lực lượng chức năng tại địa phương, nếu họ thiếu tinh thần trách nhiệm và làm chậm tiến độ giải quyết vấn đề vi phạm khai thác IUU tại địa phương, gây ảnh hưởng đến sinh kế bền vững của cộng đồng ngư dân.