Tình trạng lồng bè nuôi thủy sản ngoài quy hoạch kéo dài nhiều năm
Tình trạng NTTS gần bờ tại thị trấn Vạn Giã đã diễn ra từ nhiều năm nay. Đặc biệt là sau cơn bão số 12-2017, hàng chục hộ NTTS kéo bè từ ngoài khơi vào gần bờ biển đường Trần Hưng Đạo để nuôi hàu và cá biển. Việc kéo bè gần bờ biển gây ra rất nhiều hệ lụy, đặc biệt là môi trường biển và cảnh quan khu vực tuyến đường ven biển. Người dân sống dọc tuyến đường Trần Hưng Đạo cho biết, họ không hài lòng về việc một số hộ NTTS kéo bè gần bờ, bởi các bè nuôi cá bớp, thức ăn cho cá là nhuyễn thể sống như ốc, cá nhỏ bỏ xuống biển gây ô nhiễm. Ngoài ra, việc các lồng bè san sát nhau khiến cho hoạt động vận tải đường thủy từ thị trấn Vạn Giã đi các đảo trên địa bàn huyện gặp khó khăn, có nguy cơ mất an toàn giao thông đường thủy nội địa trong khu vực, nhất là vào ban đêm.
Ông Dương Văn Lâm (xã Vạn Lương) có lồng bè NTTS khu vực trước biển Vạn Giã cho biết, khu vực mặt nước tại đây êm, ít sóng, gần bờ, thuận lợi cho việc chăm sóc, đi lại nên gia đình ông chưa chuyển đi. Ông cũng đã nhận được yêu cầu của chính quyền thị trấn Vạn Giã phải di dời lồng bè. Tuy nhiên, sau thời điểm bão số 12, việc NTTS gặp khó khăn nên gia đình chưa di dời. Thời gian tới, gia đình sẽ di dời vào vùng quy hoạch để bảo đảm đúng các quy định.
Trước đây, Khánh Hòa cho biết sẽ xử lý lồng bè ngoài quy hoạch triệt để trong năm 2020 để trả lại môi trường biển trong lành. Thế nhưng đến nay, khu vực này vẫn giữ nguyên hiện trạng, chưa có lồng bè nào di dời vào vùng quy hoạch. Theo tìm hiểu của chúng tôi, hiện nay, khu vực trước biển Vạn Giã có khoảng 35 hộ có lồng bè NTTS. Từ nhiều năm trước, nhận thấy những bất cập, địa phương đã tổ chức tuyên truyền các quy định NTTS đến từng hộ như: Nghị định 02 năm 2017 của Chính phủ, Nghị định 26 năm 2019 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Thủy sản bằng nhiều hình thức. Thị trấn không chỉ thông báo bằng loa phóng thanh mà còn in thông báo phát cho từng hộ, mời các hộ lên ký cam kết di dời, trong đó cụ thể cả thời gian, địa điểm vùng quy hoạch.
Mới đây, UBND thị trấn Vạn Giã đã tổ chức đoàn công tác trực tiếp ra khu vực lồng bè NTTS của người dân trước biển để tuyên truyền, yêu cầu di dời. Tuy nhiên, nhiều chủ bè khi thấy đoàn ra thì nhảy xuống biển ngụp lặn, lánh đi không chịu tiếp xúc. Ông Nguyễn Hữu Trường - Chủ tịch UBND thị trấn Vạn Giã cho biết, nhiều năm qua, địa phương chưa xử lý được tình trạng NTTS trước biển Vạn Giã. Lãnh đạo huyện cũng đã tổ chức họp bàn, yêu cầu địa phương phải xử lý dứt điểm vấn đề này. Mới đây, thị trấn lại tổ chức ra quân và ra “tối hậu thư” yêu cầu hạn cuối cùng là vào ngày 20-2, toàn bộ số lồng bè trước biển Vạn Giã phải di dời vào vùng quy hoạch để bảo đảm các quy định của pháp luật.
Có một thực tế đã xảy ra mà chắc hẳn người NTTS nào ở Vạn Ninh cũng đều biết và từng phải hứng chịu, nếu không di dời vào vùng quy hoạch theo quy định, khi xảy ra thiên tai, bão lũ, bị thiệt hại sẽ không được Nhà nước hỗ trợ. Vì vậy, mong rằng, người dân cần phải nâng cao hiểu biết, ý thức tuân thủ các quy định để bảo đảm môi trường và các điều kiện cho vùng NTTS được bền vững.
UBND xã Phước Đồng (TP. Nha Trang) đang khẩn trương vận động người dân tự tháo dỡ lồng bè nuôi trồng thủy sản (NTTS) trái phép ra khỏi khu vực Hòn Rớ.
Người dân xin gia hạn
Mới đây, một số hộ ở khu vực Hòn Rớ (xã Phước Đồng) đã có đơn xin cứu xét về việc thực hiện di dời lồng bè NTTS neo đậu trái phép ra khỏi khu vực cảng Hòn Rớ và thượng lưu cầu Bình Tân. Họ đều là những hộ thuộc diện tái định cư đến Hòn Rớ vào những năm 2000. Nhiều năm nay, người dân tận dụng nguồn nước trước cảng Hòn Rớ và thượng lưu cầu Bình Tân để đặt bè NTTS. Đây là nguồn thu nhập chính của hàng chục gia đình nơi đây. Sau cơn bão cuối năm 2017, các hộ NTTS bị mất trắng, phải vay tiền để tái đầu tư, đến nay chưa trả nợ hết.
Ông Võ Văn Hương (nhà ở ô 20 Khu tái định cư Hòn Rớ) cho biết, các hộ đã nhận được thông báo về việc cưỡng chế đối với các lồng bè NTTS. Tuy nhiên, đã gần Tết Nguyên đán, người dân cũng lỡ thả giống, bây giờ cá còn quá nhỏ, không thể thu hoạch hay sang nhượng lại. Nếu tháo dỡ lồng bè lúc này, người dân sẽ mất trắng tài sản. “Chúng tôi đã tự tháo dỡ một số lồng bè trống. Chúng tôi xin gia hạn đến ngày 10-4, cam kết sẽ tháo dỡ toàn bộ các lồng bè đang NTTS, trả lại vùng nước thông thoáng”, ông Hương nói.
Vận động tự tháo dỡ
Hiện nay, tại khu vực cảng Hòn Rớ và phía trên cầu Bình Tân có 34 lồng bè NTTS neo đậu trái phép, không phù hợp với quy hoạch của UBND tỉnh về việc phát triển ngành thủy sản tỉnh đến năm 2025 và định hướng đến năm 2035. Các lồng bè này gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng mỹ quan đô thị, cản trở tàu thuyền ra vào cảng Hòn Rớ và các dự án đang triển khai trong khu vực.
Cuối tháng 12-2020, UBND TP. Nha Trang đã tổ chức cuộc họp thông qua kế hoạch cưỡng chế các lồng bè neo đậu trái phép tại khu vực Hòn Rớ. UBND thành phố yêu cầu UBND xã Phước Đồng khẩn trương ban hành thông báo việc cưỡng chế, hoàn thành kế hoạch và dự toán kinh phí cưỡng chế trình UBND TP. Nha Trang xem xét. Khi thực hiện cưỡng chế, UBND xã phải có phương án xử lý các chủ lồng bè chống đối; có biện pháp xử lý vật nuôi, hải sản tại các lồng bè sau khi cưỡng chế; không để người dân tái phạm sau khi cưỡng chế.
UBND xã Phước Đồng đã ban hành kế hoạch cưỡng chế đối với các lồng bè này. Dự kiến, lực lượng chức năng sẽ đưa vật dụng của người dân vào bờ, sau đó vớt cá, cân cá, chuyển qua tàu vận chuyển vào bờ, chở đến kho đông lạnh để bảo quản. Tuy nhiên, hiện nay, do dịch bệnh Covid-19 đang diễn biến phức tạp, lại gần đến Tết Nguyên đán nên UBND xã Phước Đồng tạm dừng kế hoạch cưỡng chế; tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền người dân tự nguyện tháo dỡ hoặc di dời đi nơi khác.
Ông Bùi Cao Pháp - Phó Chủ tịch UBND xã Phước Đồng cho biết: “Đến nay, có 7 lồng bè được người dân kéo đến khu vực biển ở phường Vĩnh Nguyên, 5 lồng bè người dân tự nguyện tháo dỡ. Một số hộ cho biết đang thu xếp để kéo lồng bè đến TP. Cam Ranh và thị xã Ninh Hòa để tiếp tục nuôi. Xã sẽ tiếp tục vận động người dân tự nguyện tháo dỡ hoặc di dời. Người dân có xin gia hạn đến tháng 4-2021 nhưng do hoãn nhiều lần rồi nên lãnh đạo thành phố không đồng ý. Nếu sau Tết vẫn còn lồng bè thì xã sẽ thực hiện cưỡng chế theo kế hoạch đã ban hành”.
