Khó xác định chính xác sản lượng xuất khẩu tôm của Trung Quốc

Trung Quốc là nước sản xuất tôm lớn nhất thế giới, với sản lượng ước tính đạt 2 triệu tấn trong năm 2022, vượt qua cả Ecuador và Ấn Độ. Trong đó, 1,5 triệu tấn là tôm nuôi ở biển và 500.000 tấn là tôm nước ngọt nuôi. Sản lượng tôm của Trung Quốc đã tăng mạnh trong những năm gần đây, nhờ vào sự phát triển của ngành nuôi tôm công nghiệp. Trung Quốc hiện là nhà sản xuất tôm lớn nhất thế giới về cả tôm nuôi và tôm đánh bắt.

Dự báo sản lượng tôm từ Trung Quốc sẽ tiếp tục tăng trong năm tới, nhờ vào việc mở rộng diện tích nuôi tôm và áp dụng các công nghệ nuôi tôm tiên tiến. Tuy nhiên, sản xuất tôm nội địa của Trung Quốc vẫn còn là một ẩn số đối với các nước khác. Đất nước tỷ dân này có đường bờ biển trải dài hơn 14.000 km, tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển nuôi tôm biển. Song song với đó, trong những năm gần đây, các nhà kính nhỏ gần Thượng Hải đã mở rộng nhanh chóng, trở thành một trong những yếu tố chính thúc đẩy sản lượng sản xuất tôm ở nước này tăng cao.

Các nhà kính nhỏ này thường có diện tích từ 1 đến 10 ha, được sử dụng để nuôi tôm sú và tôm thẻ chân trắng. Nhờ những ưu điểm này, các nhà kính nhỏ đã phát triển nhanh chóng trong thập kỷ qua. Theo ước tính, năm 2023, tỉnh Giang Tô đã có khoảng 200.000 nhà kính nhỏ và Quảng Tây, Quảng Đông và Phúc Kiến có khoảng 250.000 nhà kính.

Sự phát triển của các nhà kính nhỏ đã góp phần không nhỏ vào sự tăng trưởng của ngành tôm Trung Quốc. Trong năm 2022, sản lượng tôm của Trung Quốc đạt 2 triệu tấn, trong đó tôm nuôi chiếm khoảng 70%. Đây là mức sản lượng cao nhất từ trước đến nay của Trung Quốc.

Tiềm năng tăng trưởng của ngành tôm Trung Quốc nằm ở các trang trại sử dụng hệ thống NTTS tuần hoàn (RAS). Hệ thống RAS sử dụng nước tuần hoàn, tái sử dụng nước và chất dinh dưỡng, giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường và nâng cao hiệu quả sản xuất. Các công ty thức ăn chăn nuôi lớn của Trung Quốc đang đầu tư mạnh vào công nghệ RAS. Họ đã xây dựng các trang trại RAS quy mô lớn và đang cung cấp dịch vụ tư vấn và hỗ trợ kỹ thuật cho các hộ nông dân nhỏ.

Thống kê Thủy sản Trung Quốc cho thấy, nước này sản xuất 2,2 triệu tấn tôm nuôi mỗi năm. Tuy nhiên, số liệu này chỉ bao gồm sản lượng tôm nuôi trong các trang trại quy mô lớn. Sản lượng tôm nuôi trong các trang trại nhỏ, bao gồm cả các trang trại sử dụng hệ thống RAS, có thể cao hơn nhiều.

Việc phát triển các trang trại RAS sẽ giúp Trung Quốc tăng sản lượng tôm nuôi, đáp ứng nhu cầu tiêu thụ ngày càng tăng trong nước và xuất khẩu. Đồng thời, việc sử dụng công nghệ RAS cũng sẽ giúp Trung Quốc giảm thiểu ô nhiễm môi trường và phát triển bền vững ngành tôm.

Ngoài ra, hội chứng tôm chết sớm (EMS) là một bệnh do vi khuẩn gây ra, có thể ảnh hưởng đến tất cả các loài tôm nước lợ. EMS đã gây ra thiệt hại nghiêm trọng cho ngành tôm Trung Quốc trong giai đoạn 2010-2013. Theo một số chuyên gia, EMS vẫn chưa hoàn toàn biến mất ở Trung Quốc. Điều này có thể là một trong những nguyên nhân khiến sản lượng tôm của Trung Quốc không thể phục hồi như trước. Bên cạnh đó, tồn tại một số nguyên nhân khác, cụ thể:

• Chính phủ Trung Quốc không công bố số liệu sản lượng tôm chính thức. Điều này là do Trung Quốc thường không công bố dữ liệu sản lượng thủy sản của mình. Các số liệu sản lượng tôm của Trung Quốc thường được ước tính bởi các tổ chức tư nhân hoặc các cơ quan nghiên cứu quốc tế, như Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc (FAO).
• Ngành tôm Trung Quốc rất phân tán. Có hàng trăm nghìn trang trại tôm nhỏ ở Trung Quốc, làm cho việc thu thập dữ liệu thống kê chính xác rất khó khăn. Các trang trại tôm này thường được sở hữu và vận hành bởi các hộ gia đình nhỏ, và họ thường không báo cáo sản lượng của mình cho chính phủ.
• Tình trạng đánh bắt thủy sản bất hợp pháp và quá mức ở Trung Quốc. Đánh bắt thủy sản bất hợp pháp và quá mức làm cho việc ước tính sản lượng tôm chính xác trở nên khó khăn hơn. Trung Quốc là một trong những quốc gia có tình trạng đánh bắt thủy sản bất hợp pháp và quá mức nghiêm trọng nhất trên thế giới.

Với sản lượng 400.000 tấn, Trung Quốc xếp thứ 4, sau Việt Nam, Ấn Độ và Ecuador. Tuy nhiên, sản lượng tôm thực tế của Trung Quốc có thể cao hơn nhiều.