Trong nuôi trồng thủy sản, hiện tượng tôm bị lỏng ruột là một rối loạn tiêu hóa nghiêm trọng, đặc trưng bởi tình trạng thành ruột mềm, dễ đứt gãy, phân tôm không kết dính. Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ nhiễm khuẩn (Vibrio spp.), độc tố thức ăn hoặc stress môi trường, dẫn đến suy giảm chức năng tiêu hóa và hấp thu dinh dưỡng. Bệnh không chỉ tác động đến tốc độ tăng trưởng mà còn làm tăng tỷ lệ hao hụt, ảnh hưởng năng suất vụ nuôi.
Nguyên nhân
Do vi khuẩn (thường được xem là nguyên nhân chính gây nên hiện tượng lỏng ruột): Nhóm vi khuẩn Vibrio (Vibrio Harveyi, Vibrio Vulnificus,..) và trùng 2 tế bào. Ngoài ra, sự xuất hiện của trùng 2 tế bào như Vermiform và Gregarine cũng tác động đáng kể đến sức khỏe đường ruột của tôm.
Do khí hậu, thời tiết: Giai đoạn giao mùa (Từ tháng 6 - 8), thời điểm này sẽ xuất hiện các hiện tượng như mưa kéo dài sau đó lại nắng gắt, làm pH và nhiệt độ trong ao thay đổi thất thường, từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho các nhóm vi khuẩn vibrio và trùng 2 tế bào như Vermiform, Gregarine,.. phát triển gây bệnh lỏng ruột trên tôm.
Do môi trường nước: Môi trường nước ao nuôi cũng chứa nhiều yếu tố gây bệnh như nấm và các loại tảo độc (tảo giáp, tảo lam, tảo đỏ,..). Khi tôm ăn phải tảo sẽ tiết ra độc tố, làm lớp biểu bì mô ruột tôm bị tê liệt, không hấp thụ được thức ăn. Đặc biệt, thức ăn thừa, lợn cợn và chất thải,… cũng góp phần làm cho đáy ao bị ô nhiễm, phát sinh vi khuẩn khiến tôm bị lỏng đường ruột.
Do kháng sinh: Bà con dùng kháng sinh để điều trị cho tôm cũng sẽ làm mất đi sự cân bằng hệ vi khuẩn và làm tổn thương các mô ở đường ruột.
Dấu hiệu nhận biết
Đường ruột tôm bị lỏng: Hiện tượng này còn được gọi là “chạy ruột”, ruột tôm không giữ được cấu trúc bình thường, bị lỏng và chứa nhiều dịch, chất dịch di chuyển qua lại khi tác động nhẹ lên thân tôm.
Màu sắc đường ruột: Đường ruột có màu nâu vàng hoặc đen nhạt.
Tôm giảm ăn: Kiểm tra nhá sẽ thấy tôm ăn ít hơn bình thường và giảm ăn mức độ từ 30 – 50%.
Tôm bị mềm vỏ, ốp thân hoặc rớt đáy: Vỏ tôm mềm, sần sùi, có màu nhạt và số lượng tôm rớt đáy sẽ nhiều hơn nếu không xử lý kịp thời.
Bệnh lỏng ruột ảnh hưởng đến tôm ra sao?
Khi tôm bị lỏng ruột, khả năng tiêu hóa và hấp thụ chất dinh dưỡng từ thức ăn sẽ bị suy giảm, nếu kéo dài có thể khiến tôm bị ốp thân, trở nên còi cọc và chậm lớn. Nghiêm trọng hơn, nếu không khắc phục kịp thời, sức khỏe tôm yếu đi sẽ dễ mắc bệnh phân trắng và các loại bệnh khác, làm suy giảm tỷ lệ sống.
Về mặt thương phẩm, tình trạng lỏng ruột làm giảm chất lượng và giá trị của tôm khi thu hoạch. Từ đó làm giảm năng suất và lợi nhuận của người nuôi.
Phòng bệnh đường ruột cho tôm
Đảm bảo nguồn giống
Chọn tôm giống ở các cơ sở uy tín, có tên tuổi trên thị trường và có giấy chứng nhận sạch bệnh để tránh trường hợp tôm con bị lây bệnh từ bố mẹ.
Quản lý nguồn thức ăn cho tôm
Nên sử dụng các loại thức ăn chuyên dụng cho tôm, có nguồn gốc rõ ràng, đồng thời đảm bảo được hàm lượng dinh dưỡng cần thiết, đúng kích thước và giai đoạn phát triển của tôm. Lưu ý chỉ sử dụng thức ăn đúng lượng, tránh dư thừa thức ăn và cần phải bảo quản tốt, tránh để thức ăn bị ẩm, nhiễm mốc hay độc tố.
Kiểm soát môi trường ao nuôi tôm
Trước khi bắt đầu mùa vụ mới, ao nuôi tôm cần được cải tạo kỹ, đúng theo quy trình và trang bị đầy đủ máy móc cần thiết. Lưu ý thay nước định kỳ để tiêu diệt và ngăn ngừa sự tồn tại của tảo độc. Bên cạnh đó, thường xuyên kiểm tra ao nuôi tôm để đảm bảo các yếu tố như pH, nồng độ oxy hòa tan,…
Bà con có thể chủ động sử dụng các sản phẩm men vi sinh làm sạch môi trường nước ao để tạo hệ vi sinh vật có lợi, tạo điều kiện thuận lợi cho tôm sinh trưởng và phát triển tốt nhất.
Sử dụng men vi sinh đường ruột cho tôm
Hệ đường ruột của tôm rất nhạy cảm dưới tác động của môi trường sống. Với điều kiện thời tiết liên tục thay đổi, cũng như quá trình nuôi tôm sẽ dễ bị dư thừa thức ăn, từ đó hệ đường ruột tôm dễ bị tác động xấu.
Bà con nên bổ sung men vi sinh đường ruột cho tôm để chủ động bảo vệ và ngăn ngừa những loại bệnh liên quan đường ruột như lỏng ruột, trống ruột, phân trắng,… Đường ruột của tôm khỏe sẽ giúp tăng cường khả năng phân giải thức ăn, tôm có thể hấp thụ tối đa dinh dưỡng để sinh trưởng và phát triển dễ dàng, nhanh chóng.
