Trung quốc vượt Mỹ, trở thành thị trường thủy sản số 1 của Việt Nam

Số liệu thống kê 6 tháng đầu năm 2025 đã xác nhận Trung Quốc đã vượt qua Mỹ để trở thành thị trường nhập khẩu lớn nhất của thủy sản Việt Nam. Với kim ngạch xuất khẩu đạt 1,1 tỷ USD, thị trường tỷ dân này không chỉ cho thấy sức mua khổng lồ mà còn đặt ra những yêu cầu mới, đòi hỏi các doanh nghiệp Việt Nam phải có một chiến lược tiếp cận bài bản và chuyên nghiệp hơn.

Trong khi Trung Quốc bứt phá mạnh mẽ, xuất khẩu thủy sản sang Mỹ vẫn ghi nhận mức tăng trưởng rất tích cực. Cụ thể, trong 6 tháng đầu năm, kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ đạt 905 triệu USD, tăng 17,5% so với cùng kỳ năm 2024. Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản (VASEP), sự tăng trưởng này có một phần động lực đáng kể từ việc các doanh nghiệp dồn đơn hàng trong tháng 5, nhằm hoàn tất giao dịch trước thời điểm Hoa Kỳ áp dụng thuế đối ứng từ ngày 9/7.

Sự khác biệt giữa hai thị trường hàng đầu này còn thể hiện rõ trong cơ cấu sản phẩm. Động lực tăng trưởng chính của thị trường Trung Quốc là tôm và cá tra dưới dạng sản phẩm thô, đông lạnh với khối lượng lớn. Ngược lại, thị trường Mỹ vẫn là đích đến của các dòng sản phẩm có giá trị cao. Ba nhóm sản phẩm chủ lực của Việt Nam gồm tôm, cá tra và cá ngừ tiếp tục dẫn dắt xuất khẩu sang Mỹ, với tổng giá trị đạt hơn 700 triệu USD, chiếm tới 77% tổng kim ngạch. Điều này khẳng định vai trò của Mỹ là thị trường trọng điểm cho các sản phẩm chế biến sâu, đòi hỏi chất lượng và các chứng nhận quốc tế khắt khe

Sản phẩm thô, đông lạnh là động lực tăng trưởng của thủy sản Việt Nam ở thị trường Trung Quốc.

Lợi thế cạnh tranh lớn nhất khi xuất khẩu sang Trung Quốc vẫn là vị trí địa lý, giúp giảm chi phí vận chuyển và tạo lợi thế về giá thành. Đây là yếu tố then chốt trong cuộc đua với các đối thủ mạnh về sản lượng như Ecuador và Ấn Độ. Trong khi đó, thách thức tại thị trường Mỹ lại mang tính pháp lý và thương mại nhiều hơn. Các rào cản từ quy định của Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) cùng các chính sách thuế quan luôn đòi hỏi doanh nghiệp phải có sự chuẩn bị kỹ lưỡng.

Hiện nay, cả hai thị trường đều đang siết chặt các quy định về chất lượng. Quan niệm về một thị trường Trung Quốc dễ tính đã hoàn toàn lỗi thời. Các yêu cầu về an toàn thực phẩm, kiểm dịch và truy xuất nguồn gốc tại đây ngày càng tiệm cận với tiêu chuẩn của Mỹ và EU, buộc doanh nghiệp phải nâng cấp toàn diện quy trình sản xuất.

Việc Trung Quốc trở thành thị trường số 1 với 1,1 tỷ USD không làm giảm đi tầm quan trọng của thị trường Mỹ. Thay vào đó, nó cho thấy ngành thủy sản Việt Nam đang vận hành hiệu quả theo chiến lược hai trục: một mặt, đáp ứng nhu cầu về số lượng lớn của thị trường Trung Quốc; mặt khác, tiếp tục duy trì và phát triển các dòng sản phẩm giá trị gia tăng cho thị trường Mỹ. Sự linh hoạt trong việc đáp ứng yêu cầu của cả hai thị trường chiến lược này sẽ là chìa khóa quyết định sự tăng trưởng bền vững của ngành trong tương lai.