Xuất khẩu cá tra quý I/2014: sản phẩm giá trị gia tăng tăng mạnh

Hàng thủy sản giá trị gia tăng đã có mức tăng trưởng mạnh trong quý đầu năm nay. Mặc dù, các DN sản xuất và chế biến cá tra Việt Nam rất năng động nhưng XK mặt hàng cá tra vẫn mới chỉ dừng lại ở phân khúc XK philê đông lạnh. XK cá tra philê đông lạnh trong quí I/2014 đạt 405,011 triệu USD, chiếm 99% tỷ trọng XK cá tra Việt Nam, tăng 4,9% so với quý I/2013. Trong khi đó, XK cá tra hàng giá trị gia tăng vẫn chiếm một tỷ trọng rất nhỏ và chỉ có những DN lớn mới tham gia sản xuất và XK mặt hàng này. Tuy nhiên, XK cá tra hàng giá trị gia tăng đã tăng mạnh trong quý đầu năm nayTrong quý I/2014 XK cá tra hàng GTGT đạt 3,55 triệu USD, chiếm 1% tỷ trọng XK cá tra Việt Nam, tăng 54,9% so với cùng kỳ năm 2013. . Đây cũng là mức tăng trưởng cao của mặt hàng này trong những năm gần đây.

 Trong quý I/2014, Brazil  là thị trường NK cá tra có tốc độ tăng trưởng cao nhất trong 8 thị trường NK hàng đầu cá tra Việt Nam. XK cá tra vào thị trường Brazil tăng một phần do nước này đang giảm NK cá minh thái Alaska. Tuy nhiên, cá minh thái Alaska hiện vẫn đứng đầu XK vào thị trường này trong 3 tháng đầu năm. Cá tra hiện đứng thứ 2, nhưng lại có tốc độ tăng cao nhất trong nhóm hàng cá thịt trắng. Với đà tăng trưởng XK này, cá tra có thể sẽ soán ngôi vị của cá minh thái Alaska.  

XK cá tra sang EU và Mỹ vẫn giữ vai trò quan trọng, góp phần vào tăng trưởng kim ngạch XK cá tra chung.Mỹ vẫn là thị trường NK cá tra lớn nhất, chiếm 20,5% tổng kim ngạch, với giá trị đạt gần 84 triệu USD, tiếp đến là thị trường EU với giá trị đạt 83 triệu USD, chiếm 20,3% tổng kim ngạch XK cá tra của Việt Nam. Mỹ và EU hiện là 2 thị trường có tỷ trọng XK cá tra gần tương đương nhau. Tuy nhiên, XK cá tra sang EU vẫn chưa có dấu hiệu khởi sắc, trong khi thị trường Mỹ có khả năng sẽ NK cá tra chậm lại trong thời gian tới.

Tây Ban Nha là nước NK cá tra hàng đầu trong khối EU đã tăng NK cá tra trong 3 tháng gần đây. XK cá tra sang Tây Ban Nha trong quý I/2014 đạt giá trị 22,7 triệu USD, tăng 5,7% so với cùng kỳ năm 2013. Mặc dù mức tăng này vẫn còn thấp nhưng đây cũng là tín hiệu khả quan cho thị trường cá tra tại Tây Ban Nha khi mà nhiều tháng trước đó XK cá tra sang nước này đều sụt giảm. Trong những năm gần đây, khó khăn kinh tế tại Tây Ban Nha ảnh hưởng trực tiếp đến chi tiêu của người tiêu dùng và ngành bán lẻ. 

Tại thị trường Mỹ, trong quý đầu năm đã có 2 "sự kiện" tác động tới cá tra Việt Nam. Ngày 7/2/2014, Tổng Thống Obama đã chính thức ký quyết định ban hành Luật Nông trại 2014, trong đó có nội dung chuyển chức năng giám sát cá da trơn, trong đó có cá tra của Việt Nam, từ Cục Quản lý Dược phẩm và Thực phẩm Mỹ (FDA) sang Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA). Mặc dù, Farm Bill chưa ảnh hưởng đến DN cá tra trong năm nay nhưng cũng là một trở ngại đối với cá tra trong tương lai gần. Trong khi đó, ngày 31/3/2014, Bộ Thương mại Hoa Kỳ (DOC) công bố kết quả cuối cùng của đợt xem xét hành chính lần thứ 9 (POR9) vụ kiện chống bán phá giá cá tra tại thị trường Hoa Kỳ áp dụng đối với các lô hàng XK trong giai đoạn từ 1/8/2011- 31/7/2012. Hầu hết các DN đều bị áp mức thuế cao, chính vì vậy chỉ có một số DN có mức thuế suất thấp vẫn XK cá tra vào thị trường này.  

Theo nhiều DN, hiện nay nguyên liệu trong nước vừa đủ cho sản xuất, chính vì vậy, nhiều DN sẽ chú trọng phát triển hàng giá trị gia tăng. Tuy nhiên, mặt hàng này vẫn chỉ chiếm một phần nhỏ trong tổng khối lượng  hàng sản xuất và XK của DN.